Konferencja PSK MAGELLAN 2010

Uwaga: pliki z referatami są widoczne i dostępne dla zalogowanych członków PSK w "PLIKI DO POBRANIA" (pod opisem konferencji)

Kolejna, czwarta Konferencja Naukowo-Techniczna PSK „Współczesne technologie przeciwkorozyjne” odbyła się w dniach 21-23 kwietnia 2010 r.  w Centrum Szkoleniowo-Kongresowym  MAGELLAN w Bronisławowie. Spotkanie zostało zarejestrowane jako 337. impreza Europejskiej Federacji Korozyjnej (EFC).

Sponsorami tegorocznej konferencji były następujące firmy (w kolejności alfabetycznej): INTERNATIONAL Protective Coatings, JOTUN, PPG, SIKA, SPZP CORRPOL, TALKOR, TEKNOS, ZINGAMETALL Poland. Wydaniem materiałów konferencyjnych w postaci elektronicznej jak co roku zajęła się firma TEKNOS.    

Referat plenarny pt.: „Katastrofy, straty i utrudnienia życia związane z korozją”, wprowadzający w tematykę konferencji, wygłosiła Agnieszka Królikowska. Autorka przedstawiła w nim straty jakie korozja powoduje w gospodarce, pokazała przykłady awarii i katastrof spowodowanych korozją oraz konieczność zrozumienia  przez ośrodki władzy, przemysł i społeczeństwo, że: „właściwa strategia korozyjna oznacza wzrost bezpieczeństwa, większą efektywność użytkowania, wyższy komfort życia, ochronę środowiska i w dłuższym okresie czasu również oszczędności”. Liczby obrazujące ekonomiczne skutki korozji są ogromne. Autorka pisze: „Według danych światowych straty korozyjne liczone rocznie na jednego mieszkańca wahają się pomiędzy 1000 $ i 1500 $. Czyli w Polsce stanowią około ¼ zadłużenia zagranicznego liczonego na jednego mieszkańca. Przyjmując, że bezpośrednie i pośrednie koszty korozji stanowią około 8% PKB, to dla Polski wynosi to 100 mld zł (dla porównania budżet na naukę wynosi 4 mld zł)”. Korozja jest przyczyną wielu katastrof, groźnych w skutkach zarówno dla ludzi, jak i środowiska, nie wspominając o stratach ekonomicznych. Można tu wymienić m.in. korozję rurociągów transportujących produkty naftowe i spowodowane tym wycieki niebezpiecznych mediów do gleby i wód czy wodociągów powodującą ogromne straty wody; wypadki zawalenia się dachów na pływalniach spowodowane korozją pod wpływem chlorków; katastrofy tankowców czy mostów. Prawodawstwo polskie nie sprzyja właściwej ochronie przed korozją, czego przykładem może być ustawa Prawo budowlane i brak wdrożenia w praktyce  zamieszczonego w nim zapisu o ekspertach ds. ochrony przed korozją. Temat ten uczestnicy poruszali wielokrotnie w czasie konferencji i Walnego Zebrania Sprawozdawczo-Wyborczego, które odbyło się po jej zakończeniu.

Po referacie plenarnym odbyła się uroczystość wręczenia Odznak Wielkiego Korozjonisty oraz dyplomów „Virtutti Anticorrosioni”. Kapituła przyznała w tym roku odznaki Agnieszce Królikowskiej, Wojciechowi Sokólskiemu i Jackowi Bordziłowskiemu. Każdy z odznaczonych otrzymał również dyplom z „wierszykiem korozyjnym”. Dyplomy za „długoletni wkład w rozwój antykorozji w Polsce, dobry przykład rzetelnej pracy, wdrażanie nowych materiałów, technologii i procedur inspekcyjnych oraz dociekliwość istoty rzeczy i życzliwość dla współpracowników” otrzymali: Tadeusz Abramski, Andrzej Taranczewski i Janusz Wróbel. Dyplom „uznania za dobre praktyki w polskiej antykorozji, rzetelność, innowacyjność, głęboką wiedzę i szerzenie oświaty” otrzymała firma SAVEPOL Poliuretany.

Pierwsza sesja konferencji, której przewodniczącą była Aleksandra Baraniak, dotyczyła głównie powłok ogniochronnych (kontynuacja sesji z poprzedniej konferencji), ale znalazł się w niej również referat Teresy Możaryn z Instytutu Techniki Budowlanej pt. „Trwałość wyrobów budowlanych a zrównoważone wykorzystanie zasobów naturalnych”, w którym Autorka omówiła badania i ocenę wyrobów budowlanych pod kątem opracowania Europejskich Dokumentów Oceny (EDO). I znów w dyskusji wypłynęła sprawa Prawa budowlanego, w którym powinny się znaleźć – obok zapisów odnośnie okresów trwałości obiektów budowlanych – zapisy dotyczące ich renowacji, w celu zachowania zakładanej trwałości.  Kolejny referat pt. „Procedury i przepisy określone przez Komisję Europejską i CEN wymagane przed wdrożeniem do obrotu i stosowania wyrobów ogniochronnych dla konstrukcji stalowych” wygłosił Štefan Rástocký z Fires s.r.o. Batizovce (Słowacja), jednostki certyfikującej wyroby ogniochronne w oparciu o Wytyczne Europejskiej Aprobaty Technicznej ETAG 018-1.  Autor omówił badania odporności ogniowej i reakcji na ogień oraz inne badania zależne od obszaru zastosowania (odporność na korozję, na działanie substancji chemicznych i mikrobiologicznych). Doboru farb do gruntowania dokonuje się zgodnie z ETAG 018-2 na podstawie wyników badań wybranej farby z grupy farb na tym samym rodzaju spoiwa, np. farby alkidowe, epoksydowe itp., natomiast w przypadku farb nawierzchniowych badaniom poddaje się każdą przewidzianą do zastosowania farbę. Podobnej tematyki dotyczył referat Marka Łukomskiego z Instytutu Techniki Budowlanej. Autor przedstawił metody badań i oceny skuteczności ogniochronnej aktywowanych termicznie powłok na elementach konstrukcji stalowych oraz podał zasadnicze zmiany w metodzie badania oraz oceny, wynikające ze zmian wprowadzonych w projekcie nowej normy dotyczącej badań farb pęczniejących  (prEN 13381-8: 2009). Nowa norma nie narzuca zakresu masywności profilów do badań, a co za tym idzie późniejszego zakresu oceny; to sam producent farb będzie deklarował zakres masywności i zakres grubości powłoki do badań i na tej podstawie będzie ustalany program badawczy obejmujący rodzaje badań, zakres profilów i grubości nakładanych powłok. Ostatni referat w tej sesji wygłosił Marek Podgórski z TECHSAFE Biuro Konsultingowe, w którym omówił procedury uzgadniania dokumentacji oraz warunki wykonania i odbioru robót w zakresie pasywnej ochrony przeciwpożarowej konstrukcji stalowych.    W przerwie między referatami uczestnicy konferencji obejrzeli film reklamowy prezentujący systemy ogniochronne Steelquard firmy PPG.

Drugi dzień rozpoczął się sesją tematyczną poświęconą ochronie zbiorników, której przewodniczył Jacek Bordziłowski. Pierwszy referat, autorstwa Aleksandry Baraniak i Małgorzaty Zubielewicz, dotyczył wymagań zamieszczonych w obowiązujących aktach prawnych w odniesieniu do zabezpieczenia przed korozją zbiorników magazynowych na produkty naftowe oraz badań, jakie wykonuje się w celu dopuszczenia powłok do stosowania na wewnętrzne powierzchnie zbiorników paliwowych. Tadeusz Abramski w swoim referacie omówił niezbędne prace i urządzenia do renowacji powłok malarskich na zbiornikach magazynowych na produkty naftowe. Tematem referatu Wojciecha Sokólskiego była ochrona katodowa ścianek zbiorników kontaktujących się z ziemią i elektrolitami. Autor omówił stosowne normy i przepisy oraz pokazał praktyczne zastosowanie tej metody do ochrony zbiorników podziemnych i den naziemnych zbiorników paliwowych. Po raz kolejny został poruszony problem braku lub niejednoznacznie sformułowanych przepisów, czego przyczyną jest mierny stan zabezpieczeń przeciwkorozyjnych w Polsce. Ochrona katodowa stosowana jest do zabezpieczenia zarówno zewnętrznej, jak i wewnętrznej strony den dużych zbiorników magazynowych od lat 50., jednak technika ta nie została w Polsce upowszechniona i do dnia dzisiejszego jej zastosowanie nie jest tak szerokie, jak to ma miejsce w krajach wysokorozwiniętych. Andrzej Kubacki przedstawił gamę produktów firmy TEKNOS do zabezpieczania zbiorników na wodę, środki spożywcze i chemikalia. Zaprezentował m.in. epoksydowe farby bezrozpuszczalnikowe i farby oparte na żywicach stałych, dopuszczone do kontaktu ze środkami spożywczymi i wodą pitną; bezrozpuszczalnikową farbę poliuretanowo-bitumiczną o bardzo dobrej odporności na wilgoć, wodę, surową ropę naftową i produkty ropopochodne, tolerującą niskie temperatury i wilgoć na powierzchni; farby epoksydowo-fenolowe (nowolakowe) o bardzo dobrej odporności na chemikalia.  Andrzej Miodek omówił stan techniczny zakwalifikowanych do remontu zbiorników podziemnych i naziemnych, najczęściej spotykane uszkodzenia powłok, miejsca największych narażeń korozyjnych oraz metody renowacji, z uwzględnieniem  niekorzystnych warunków atmosferycznych. Na zakończenie sesji II Lech Adamczewski z Elektrowni Wodnej w Żarnowcu przedstawił prezentację obrazującą przyczyny katastrofy elektrowni wodnej na Syberii, jednej z największych w świecie hydroelektrowni, o mocy 6400 MW, zbudowanej na Jeniseju w 1980 roku. Przyczyną katastrofy było pęknięcie śrub pokrywy turbiny.

Trzecią sesję, poświęconą ochronie przed korozją żelbetu, prowadził Krzysztof Saramowicz z firmy Gemite Polska. Wygłosił też pierwszy w tej sesji referat dotyczący zagrożenia korozyjnego budowli inżynierskich, w którym zwrócił uwagę na konieczność właściwej ochrony konstrukcji żelbetowych ze względu na skalę obciążeń eksploatacyjnych i środowiskowych tego typu obiektów. Wojciech Sokólski w swoim drugim referacie omówił ochronę katodową stali zbrojeniowej – aktualny stan techniki, zakres stosowania i wymagania normowe. Z referatu wynika, że ochrona katodowa prętów zbrojeniowych stosowana jest na szeroką skalę do zabezpieczania konstrukcji żelbetowych na wschodnim i zachodnim wybrzeżu Stanów Zjednoczonych, w Europie (Anglia, Włochy, Szwajcaria, Norwegia, Holandia, Austria), Australii, na Bliskim Wschodzie. Autor stwierdził, że: „ polskie środowisko przygotowane jest od strony poznawczej i wykonawczej do wdrożenia technologii ochrony katodowej konstrukcji żelbetowych. Produkowane są wszystkie elementy instalacji, przetestowane są materiały producentów zagranicznych, przeszkoleni ludzie – potrzebny jest jeszcze inwestor”. Witold Majewski z firmy Gemite Polska zatytułował swój referat „Aktualne standardy ochrony antykorozyjnej konstrukcji żelbetowych na przykładzie budownictwa drogowo-mostowego z perspektywą zmian w tym zakresie”, ale jak sam pisze „tytuł jest trochę prowokacyjny, bo jak się okazuje standardów raczej nie ma. Jak można mówić o standardach skoro możliwe jest zaprojektowanie nowego obiektu lub remontu bez stosowania żadnych zabezpieczeń antykorozyjnych?”. Czyli kolejny referat obrazujący brak odpowiednich wymagań i przepisów w zakresie ochrony przed korozją.  W referacie autorstwa Adama Bochenka, Pawła Franczaka i Wiesława Pieniążka z firmy ANTICOR zaprezentowano specjalistyczne systemy powłokowe przeznaczone do ochrony konstrukcji mostowych –  chemoutwardzalne kompozycje uretanów modyfikowanych asfaltem. Powłoki wykazują długotrwałą odporność na większość czynników chemicznych, szczególnie na kwasy, zasady, ścieki komunalne i biologiczne. Ponadto charakteryzują się bardzo dobrą odpornością na czynniki mechaniczne, w tym na ścieranie.

Program trzeciego dnia konferencji obejmował: wręczenie dyplomów sponsorom, rozstrzygnięcie konkursu ze znajomości „Ochrony przed Korozją” oraz Dyskusję Okrągłego Stołu. Wszyscy sponsorzy konferencji (wymienieni wyżej) otrzymali dyplom „w dowód wdzięczności za wsparcie PSK i jego IV Konferencji Naukowo-Technicznej «Współczesne technologie przeciwkorozyjne» oraz uznania za niezłomną postawę w walce z naszą żywicielką KOROZJĄ w jej wszystkich perfidnych działaniach; tym większe uznanie Kapituły, że w roku posuchy (widać kryzysowym) tylko najwięksi bojownicy nie żałowali grosza na walkę z korozją; obyście zawsze odnosili zwycięstwo we wszystkich przetargach”. Nagrodę za znajomość „Ochrony przed Korozją” (7 pytań konkursowych), którą jest roczna prenumerata czasopisma ufundowana przez PSK, wylosowała Aleksandra Lendzion z firmy Materials Engineers Group. 

W czasie Dyskusji Okrągłego Stołu dominowała tematyka dotycząca możliwości poprawy stanu ochrony przed korozją w Polsce, m.in. poprzez wywieranie wpływu na ośrodki decyzyjne i uzmysławianie im rangi problemu. Dyskutowano również o możliwości pozyskiwania środków na uruchomienie projektu, którego celem byłoby określenie ekonomicznych skutków korozji i strategia ich ograniczenia. Agnieszka Królikowska zaproponowała wystąpienie do UE o finansowanie takiego projektu, którego uczestnikami byłyby wszystkie ośrodki zajmujące się ochroną przed korozją a prof. Witold Milewski stwierdził, że gdyby w praktyce wszyscy stosowali nowoczesne materiały i technologie, prezentowane m.in. na konferencjach PSK, to straty korozyjne można by ograniczyć o co najmniej 30%. 

Wśród poruszanych tematów znalazły się ponadto zagadnienia dotyczące stosowania systemu duplex. Prof. Piotr Liberski stwierdził, że systemy te powinny znajdować coraz szersze zastosowanie nie tylko ze względu na trwałość, ale również na ochronę środowiska – konieczność ograniczenia przenikania związków cynku do wód i gleby. Michał Jaczewski poinformował, że w Szwajcarii stosowanie samej powłoki cynkowej już jest zabronione, a na systemy duplex daje się tam 30-40 lat gwarancji. Anna Orzyłowska zauważyła, że systemy duplex przegrywają z samymi powłokami cynkowymi, ze względu na zwiększenie kosztów zabezpieczenia.

W wyniku dyskusji ustalono zakres tematyczny przyszłorocznej konferencji PSK.

Wieczorami uczestnicy konferencji mogli oderwać się choć na chwilę od tematyki korozyjnej: w pierwszym dniu tańcząc a w drugim – obserwując pokaz barmański sponsorowany przez firmę TEKNOS i degustując przygotowywane w błyskawicznym tempie  drinki.     

Na tegorocznej konferencji frekwencja dopisała podobnie jak na poprzednich, ożywione dyskusje trwały aż do późnych godzin wieczornych, pełna sala świadczyła o zainteresowaniu tematyką, co nie dziwi, ponieważ to uczestnicy ustalają zakres tematyczny kolejnych konferencji. Konferencje PSK to spotkania osób o dużej wiedzy i doświadczeniu, reprezentujących szerokie środowisko korozjonistów, do którego dołączyli również przedstawiciele budownictwa.

Małgorzata Zubielewicz

Conference Abstracts