Konferencja PSK OSTRÓDA 2014

Uwaga: pliki z referatami są widoczne i dostępne dla zalogowanych członków PSK w "PLIKI DO POBRANIA" (pod opisem konferencji)

VIII DOROCZNA KONFERENCJA naukowo-techniczna "WSPÓŁCZESNE TECHNOLOGIE PRZECIWKOROZYJNE" / Annual Conference of Polish Corrosion Society "Modern Anticorrosion Technologies"  odbyła się w dniach 19-21 maja 2014 r. w Hotelu WIlla Port w Ostródzie. Spotkanie to było 374. wydarzeniem Europejskiej Federacji Korozyjnej.

Sponsorami konferencji były następujące firmy (w kolejności alfabetycznej): Baril, Graco, International Protective Coatings, Jotun, Malchem, Polwar, PPG Protective & Marine Coatings, Sika, SPZP Corrpol, Teknos, Zingametall Poland oraz Ministerstwo Nauki i Szkolnictwa Wyższego. Patronat honorowy nad konferencją objęli: Polska Izba Konstrukcji Stalowych, Polskie Towarzystwo Cynkownicze i Jednostka Certyfikująca Urzędu Dozoru Technicznego UDT-Cert a patronat medialny czasopisma „Mosty” i „Ochrona przed Korozją”. Materiały konferencyjne w postaci płyty CD wydała, jak co roku, firma Teknos.

 Gośćmi tegorocznej konferencji byli: prof. Lorenzo Fedrizzi – przewodniczący  Europejskiej Federacji Korozyjnej (EFC) i przewodniczący Grupy Roboczej Coatings, Józef Kozieł – prezydent Federacji Stowarzyszeń Technicznych Przemysłu Farb w Krajach Europejskich (FATIPEC) i prof. Pier Luigi Bonora – członek Komitetu Naukowego Federacji FATIPEC.

Do tradycji konferencji należy coroczne przyznawanie Odznaki Wielkiego Korozjonisty. W tym roku Kapituła, pod przewodnictwem Aleksandry Baraniak, przyznała ją dr inż. Andrzejowi Królikowskiemu.

Na tegorocznej konferencji  Polskie Stowarzyszenie Korozyjne podpisało kolejne porozumienie o wzajemnej współpracy, tym razem  z Polską Izbą Konstrukcji Stalowych – pierwsze podpisano z Polskim Towarzystwem Cynkowniczym w 2009 r. na konferencji w Juracie.

Część referatową rozpoczęła sesja plenarna, na którą złożyły się trzy referaty. Pierwszy, pt.: ”Environmentally friendly sol-gel coatings for aluminium alloys ”, wygłosił prof. Lorenzo Fedrizzi. Omówił w nim otrzymane metodą zol-żel powłoki ZrO₂, opracowane na Uniwersytecie w Udine. Badania otrzymanych warstw w połączeniu z powłoką gruntową i nawierzchniową wykazały, że cienka powłoka zol-żel (100–200 nm) poprawia odporność powłoki organicznej na korozję dzięki właściwościom barierowym, jak również promuje dobrą adhezję wyrobów lakierowych, co zapobiega delaminacji i pęcherzeniu powłok w nacięciach podczas badań w komorze solnej (w tym korozji nitkowej) i cyklicznych testach zanurzeniowych. Dodatek związków ceru nadaje warstwie zdolność samonaprawiania się dzięki migracji jonów Ce do uszkodzonych miejsc. Opracowane powłoki zol-żel mogą stanowić alternatywę chromianowych powłok konwersyjnych stosowanych w przemyśle samochodowym i lotniczym.

W drugim referacie plenarnym Wally Mirgorod przedstawił technologię obróbki powierzchni z użyciem ścierniw Sponge-Jet (ścierniwo w otulinie z gąbki). Zastosowanie tego typu ścierniwa zmniejsza zapylenie o 98% w porównaniu do tradycyjnych ścierniw, co umożliwia prowadzenie prac w pobliżu działającej aparatury i urządzeń. Firma Chesterton International Polska – dystrybutor ścierniwa Sponge-Jet – zorganizowała specjalnie dla uczestników konferencji pokaz czyszczenia powierzchni.    

Sesje plenarną zakończył referat Józefa Kozieła, który zapoznał uczestników z działalnością Federacji FATIPEC – założoną w 1950 r. i reprezentującą obecnie 12 krajów – w zakresie nauki i przemysłu wyrobów lakierowych. FATIPEC organizuje co dwa lata Europejski Kongres Techniczny Farb i Lakierów (ETCC), który w tym roku odbędzie się w Kolonii w dniach 3–5 września pod hasłem „Nowe funkcje i zrównoważony rozwój stymulatorem przyszłości wyrobów lakierowych”.   

Referaty tematyczne wygłaszane były w dwóch równoległych sesjach – wybrane będą publikowane w czasopiśmie „Ochrona przed Korozją”. W sesji „Powłoki metalowe, infrastruktura miejska i drogowa” znalazły się wystąpienia prezentujące: zmiany w technologii cynkowania zanurzeniowego w Polsce (Zbigniew Miodowski, Anna Białecka), z którego wynikało, że nie wszystkie zmiany pozytywnie wpływają na efekt końcowy jakim jest powłoka; pierwotne przyczyny problemów z trwałością powłok antykorozyjnych (Jacek Bordziłowski), w którym autor podkreślił rolę oraz odpowiedzialność projektanta za końcowy efekt zabezpieczeń powłokowych; analizę porównawczą zabezpieczeń antykorozyjnych obiektów miejskich i infrastruktury drogowej eksploatowanych nie dłużej niż 13 lat w atmosferze o korozyjności C4–C5 (Robert Chrzanowski, Agnieszka  Kulesza), w którym  stwierdzono, że głównym czynnikiem wpływającym na trwałość jest właściwe wykonanie prac antykorozyjnych; analizę przyczyn reklamacji zgłaszanych producentom i dostawcom farb antykorozyjnych (Michał Jaczewski) opartą na danych statystycznych z lat 2005–2013 i na  ponad 20 letnim doświadczeniu autora. Dwa kolejne referaty dotyczyły stosowanej w praktyce korozyjnej metody elektrochemicznej spektroskopii impedancyjnej (EIS): Andrzej Królikowski przedstawił podstawy i specyfikę elektrochemicznych pomiarów korozyjnych oraz przykłady ich zastosowań w praktyce, a Leszek Komorowski omówił wyniki pomiarów EIS na wybranych obiektach mostowych. W ostatnim referacie tej sesji Agnieszka Królikowska omówiła podejście do ochrony przed korozją w takich dziedzinach jak: przemysł samochodowy, zbiorniki, konstrukcje nadbrzeżne, przemysł morski, budownictwo i infrastruktura miejska i drogowa. Dla dwóch ostatnich, dla których nie ma jednoznacznych procedur zabezpieczeń antykorozyjnych, rozważyła dwie możliwe drogi postępowania: zastosowanie bardzo trwałych powłok wykonywanych przez specjalistyczne firmy pod certyfikowanym nadzorem, co wymaga głębokiej wiedzy, wysokich nakładów pierwotnych i odpowiednich uregulowań prawnych lub nastawienie się od razu na prace renowacyjne pozwalające źle zabezpieczonej konstrukcji „przeżyć” kilka lat dłużej.

W sesji „Przemysł chemiczny i petrochemiczny” Urszula Lipska przedstawiła wymagania formalne i techniczne jako założenia do wykonania projektu budowlanego dla obiektów przemysłu chemicznego oraz zasady doboru rozwiązań materiałowo-konstrukcyjnych dla obiektów żelbetowych, w tym izolacje przeciwwilgociowe i wodochronne,  powłoki ochronne (grubopowłokowe wyroby lakierowe, laminaty, blachy, wykładziny ceramiczne). Referat Sylwii Schab dotyczył ochrony konstrukcji stalowych w instalacjach przemysłu chemicznego. Autorka podała przykłady zabezpieczeń przeciwkorozyjnych nowych instalacji w GA ZA PUŁAWY S.A.: odsiarczania spalin (2013 r.) i stokażu amoniaku (w trakcie realizacji). Urszula Szczyrek omówiła  zabezpieczenia antykorozyjne stosowane w instalacjach przemysłowych na przykładzie instalacji odsiarczania spalin, których liczba ciągle w Polsce rośnie, a z uwagi na ochronę środowiska jeszcze wiele z nich powstanie przy budowie nowych bloków energetycznych. Z referatu wynika, że spośród wielu dostępnych materiałów, takich jak: powłoki winyloestrowe z wypełniaczami z włókien i płatków szklanych czy wykładziny z metali odpornych na korozję, w tego typu instalacjach nadal stosuje się najczęściej wykładziny gumowe, głównie do zabezpieczania absorberów. W ostatnim referacie tej sesji Sebastian Fabisiak przybliżył uczestnikom konferencji metody otrzymywania, rodzaje, właściwości i zastosowanie kompozytów w przemyśle chemicznym i petrochemicznym. Kompozytów dotyczyła również prezentacja firmy Kraj, w której Czesław Walencki przedstawił wybrane przypadki awarii urządzeń przemysłowych oraz zastosowane technologie naprawcze z użyciem kompozytów, m.in.: posadawianie łożysk, regenerację wałów, wymienników ciepła, wirników i pomp, zabezpieczanie przed korozją i agresywnym środowiskiem chemicznym tac podzbiornikowych, konstrukcji żelbetowych i innych obiektów przemysłowych.

Kolejna sesja dotyczyła korozji i ochrony żelbetu. Omówiono w niej: zastosowanie nowatorskiego betonu cementowo-polimerowego do naprawy falochronu wyspowego w porcie Gdynia (Maciej Gruszczyński, Marek Aleksiun, Urszula Paszek), zagrożenia korozyjne budowli mostowych i hydrotechnicznych (Krzysztof Saramowicz, Urszula Paszek) i hydrofobizację wgłębną (Mirosław Ilski).

W sesji „Architektura, fasady, aluminium” wygłoszono referaty prezentujące: farby proszkowe nowej generacji  (Gerard Przychodzień), przemysłowe instalacje malowania farbami proszkowymi (Wojciech Chodkowski), powłoki ochronne i ochronno-dekoracyjne do zastosowań architektonicznych (Teresa Możaryn) i ocenę skuteczności proponowanych zabezpieczeń cienkościennych elementów konstrukcji usytuowanych w bezpośrednim sąsiedztwie jezdni na podstawie wyników badań eksploatacyjnych (Łukasz Augustyński). 

Od kilku lat dużym zainteresowaniem wśród uczestników konferencji cieszy się tematyka powłok ogniochronnych, nie zabrakło więc i w tym roku sesji  „Powłoki ognioochronne”. Michał Wójtowicz poinformował uczestników o aktualnej sytuacji formalno-prawnej wdrożenia Rozporządzenia nr 305/2011 (CPR) ustanawiającego zharmonizowane warunki wprowadzenia do obrotu wyrobów budowlanych, które weszło w życie w 2013 r. i pociągnęło za sobą nowelizację ustawy o wyrobach budowlanych. Przedstawił również aktualny stan wdrożenia wymagań dla wprowadzenia do obrotu wyrobów do zabezpieczeń ogniochronnych. Do czerwca 2013 r. podstawą wprowadzenia wyrobów ogniochronnych na rynek UE była Europejska Aprobata Techniczna opracowana na podstawie ETAG 018. W Polsce wydawane są też krajowe aprobaty techniczne na zestawy malarskie do zabezpieczania ogniochronnego konstrukcji stalowych w oparciu o ZUAT opracowany w ITB w 2003 r. i znowelizowany w 2011 r. ZUAT oparty jest na wymaganiach ETAG nr 18 cz. 2, różni się jednak w podejściu do metod oceny i warunków stosowania. Komitet Budownictwa wystosował propozycję wydania mandatu do CEN na opracowanie  normy zharmonizowanej na wyroby do zabezpieczeń konstrukcji stalowych w warunkach pożaru. Iwona Gajecka omówiła zasady projektowania i nakładania farb pęczniejących, kryteria akceptacji i rozwiązania dla newralgicznych elementów konstrukcji (połączenia, śrubowe, pręty, elementy ażurowe) i wskazała istotne parametry technologiczne, których zachowanie umożliwia uzyskanie deklarowanych przez producenta właściwości eksploatacyjnych ogniochronnych powłok pęczniejących – w założeniach ETAG 018 cz. 2 przyjęto, że wszystkie badania i metody oceny stosowane podczas testów ogniochronnych, niezbędnych do udzielenia aprobat technicznych, odpowiadają zakładanemu 10-letniemu okresowi ochrony. Piotr Skrzypczak przeanalizował wymagania dotyczące odporności ogniowej konstrukcji tuneli drogowych i kolejowych w kraju i za granicą i wykazał istniejące w dokumentach niespójności, pomimo że wszystkim zabezpieczeniom stawia się ten sam cel, niezależnie od rodzaju tunelu. Referat Andrzeja Głębowicza obejmował zagadnienia dotyczące składu powłok ogniochronnych, z podziałem na spowalniające rozprzestrzenianie płomienia, na spoiwie cementowym i pęczniejące, oraz mechanizmu ich działania w trakcie  pożaru.

W sesji „Energetyka i sieci przesyłowe” Zenon Kowalczuk omówił wymagania Polskich Sieci Elektroenergetycznych dotyczące zabezpieczeń antykorozyjnych słupów elektroenerge­tycznych ze stali ocynkowanej oraz technologie malowania słupów w wytwórniach i na miejscu montażu. W referacie, którego autorami są Marek Gdesz, Krzysztof Szymański i Łukasz Augustyński, podkreślono, że nie ma uzasadnienia ekonomicznego ani logistycznego nakładanie grubych, trwałych powłok antykorozyjnych na etapie prefabrykacji, ponieważ  sposób montażu konstrukcji w energetyce pociąga za sobą konieczność naprawy licznych, przekraczających 5% uszkodzeń powierzchni lub przemalowania całości powtórnie farbą nawierzchniową. Autorzy podali przykłady uszkodzeń typowych dla montażu konstrukcji i urządzeń w energetyce. Ostatni referat tej sesji, autorstwa Krzysztofa Szymańskiego, Macieja Szpaka i Marka Gdesza, dotyczył powłok metalizacyjnych natryskiwanych cieplnie. Omówiono w nim podstawowe metody natryskiwania cieplnego umożliwiające wytwarzanie powłok o założonej strukturze oraz składzie chemicznym i fazowym, wykazujących funkcjonalne właściwości użytkowe, w szczególności odporność na zużycie korozyjne i ścierne. Podano przykłady zastosowania powłok natryskiwanych cieplnie w przemyśle energetycznym, maszynowym i procesach regeneracji oraz wskazano zalety i wady poszczególnych metod nakładania.

Ostatnia sesja poświęcona była powłokom ochronnym. Małgorzata Zubielewicz omówiła kierunki rozwoju w dziedzinie powłok antykorozyjnych w oparciu o referaty wygłaszane na konferencjach europejskich. Największa liczba referatów prezentowanych na konferencjach obejmuje tematykę nanotechnologii. W referatach prezentowane są wyniki badań nad nowymi materiałami powłokowymi z udziałem nanocząstek, w tym nad tzw. powłokami inteligentnymi, do których należą powłoki samonaprawiające się. Autorka omówiła skład i mechanizm działania tego typu powłok. Kolejny referat, Wojciecha Zatorskiego, dotyczył zagrożeń chemicznych spowodowanych rozkładem termicznym powłokotwórczych tworzyw polimerowych. Józef Kozieł przedstawił przemysłowe metody nakładania wyrobów lakierowych. W postaci krótkich filmów z linii produkcyjnych autor zaprezentował ciągłe pokrywanie blach (coil coating), malowanie metodą polewania wielostrumieniowego, nakładanie walcami litografii i nadruków, dwukolorowe malowanie beczek i sprzętu gospodarstwa domowego, malowanie płyt meblowych wyrobami lakierowymi utwardzanymi UV.     

W trakcie konferencji odbyły się również prezentacje firm: wspomnianej wcześniej firmy Kraj oraz Daas i Graco.   

Od 2008 r. PSK przyznaje nagrody za najlepsze prace inżynierskie, magisterskie i doktorskie z dziedziny korozji i ochrony przed korozją. Z roku na rok konkurs cieszy się coraz większą popularnością, o czym świadczy rosnąca liczba nadsyłanych prac.  W tym roku na konkurs wpłynęło pięć prac inżynierskich, jedna magisterska i dwie doktorskie. Kapituła pod przewodnictwem dr hab. Wojciecha Fabianowskiego przyznała w tym roku nagrody następującym osobom:

– w kategorii prac inżynierskich: Piotrowi Gawrońskiemu (Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej) za pracę pt.: „Ocena chemoodporności kompozytów polimerowo-cementowych” wykonaną pod kierunkiem dr inż. Tomasza Piotrowskiego,

– w kategorii prac magisterskich: Jarosławowi Medyńskiemu (Politechnika Warszawska, Wydział Inżynierii Lądowej) za pracę pt.: „Teoria i praktyka normowych i pozanormowych badań przebiegu karbonatyzacji betonu” wykonaną pod kierunkiem dr inż. Piotra Woyciechowskiego,

–  w kategorii prac doktorskich: Zbigniewowi Szklarzowi (Akademia Górniczo-Hutnicza im. Stanisława Staszica w Krakowie) za pracę pt.: „Wpływ odkształcenia plastycznego na korozję mikrostrukturalną stopów aluminium typu AlCu4Mg1 i AlMg2” wykonaną pod kierunkiem  dr hab. Haliny Krawiec.

Dr inż. Andrzej Królikowski, członek Kapituły, poinformował, że wszystkie zgłoszone prace zostały wysoko ocenione przez recenzentów i spełniały warunki Regulaminu dorocznych nagród Polskiego Stowarzyszenia Korozyjnego. W protokole Kapituły podkreślono, że prace inżynierskie rzeczywiście są pracami inżynierskimi i w rozwiązywaniu postawionych problemów (głównie korozji betonów) dyplomanci posługiwali się, zgodnie z normami, również narzędziami inżynierskimi. W pracy doktorskiej, która została obroniona z wyróżnieniem,  opisano istotny problem śledzenia zmian zachodzących w stopach Al z wykorzystaniem zaawansowanych technik elektrochemicznych.

Wieczorami uczestnicy konferencji mogli oderwać się choć na chwilę od tematyki korozyjnej: w pierwszym dniu wystąpił Conrado Yanez, laureat konkursu „Must be the Music”, w drugim – zespół szantowy.

W trzecim dniu konferencji odbyło się Walne Zebranie Sprawozdawczo-Wyborcze PSK, na którym wybrano Zarząd na lata 2014–2018. 

W dyskusji w ramach Wolnych Wniosków, która była jednocześnie dyskusją Okrągłego Stołu, omawiano nową formę konferencji z podziałem na dwie równoległe sesje, co po raz pierwszy wprowadzono w tym roku. Uczestnicy konferencji podkreślali zarówno pozytywne (wybór tematyki zgodnie z zainteresowaniem), jak i negatywne (brak możliwości wysłuchania referatów wygłaszanych w obu sesjach w tym samym czasie) strony podziału na sesje tematyczne, w związku z czym Zarząd postanowił przygotować i przesłać członkom PSK ankietę dotyczącą formy prezentacji i tematyki referatów na przyszłoroczną konferencję.

Dyskutowano również nad utworzenie w ramach PSK Sekcji Producentów i Dostawców Wyrobów Lakierowych, która m.in. miałaby na celu promowanie firm wykonawczych, których prace antykorozyjne cechuje wysoka jakość. Proponowano różne formy promocji: zamieszczenie na stronie internetowej PSK listy rankingowej firm wykonawczych w oparciu o opracowane przez PSK kryteria, podawanie krótkich informacji o posiadanym sprzęcie i referencjach, zbieranie opinii o firmach na podstawie informacji zamieszczanych na forum dyskusyjnym, wyznaczanie standardów dobrego wykonawstwa prac antykorozyjnych, umieszczanie tabliczek informacyjnych z nazwą wykonawcy na pomalowanych obiektach. Były również głosy przeciwne promowaniu przez producentów i dostawców farb dobrych firm wykonawczych ze względów etycznych i prawnych. Sprawdzanie wykonawców i stawianie im wysokich wymagań należy do obowiązków inwestorów (zgodnie z wdrażaną normą EN 1090). Po dyskusji podjęto Uchwałę o powołaniu Sekcji Producentów i Dostawców Wyrobów Lakierowych, której przewodniczącym został wnioskodawca, Michał Jaczewski. Przygotowane przez Sekcję projekty programu działania i statutu zostaną przesłane do członków PSK.   

Małgorzata Zubielewicz